Elk jaar opnieuw krioelt het van de stage-aanvragen. Sommige worden met veel bombarderie aangekondigd en zelfs gepost op jobboards. Bij Vacature wijdde men er al de nodige aandacht aan en ook bij Creativeskills.be vinden we telkens een aantal stages terug. Mag men echter zomaar stagiairs zoeken en kosteloos gebruik maken van hun diensten?

De voordelen van een stage

De pro’s van een stage-opdracht lijken me duidelijk. Indien je het goed treft, kom je als stagiair in een gerenommeerd bedrijf terecht waar je boeiende taken wachten. In de stagebeschrijving worden je taken (net als in een functiebeschrijving) meticuleus opgelijst, de doelstellingen inclusief. Deze doelstellingen zijn bij voorkeur opgesteld volgens het SMART-principe: Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Tijdsgebonden. In ruil kan je rekenen op een stagevergoeding, die vooraf afgesproken wordt met de school.

Voor het eerst kan je de sfeer opsnuiven van de werkvloer en ondervinden hoe het is dagelijks samen te werken met dezelfde collega’s. Je doet relevante ervaring op, vaak in tegenstelling tot de vakantiejobs die je voordien afgehaspeld hebt. Last, but not least, groeit het besef hoe het is elke dag te werken. In een mum van tijd zal je aanvoelen welke organisaties wél of niet bij jou passen. In se is dat een groot voordeel van de stage: beter weten welke richting je nadien uit wil op de arbeidsmarkt. In het ideale geval krijg je zelfs een aanbod om er vast in dienst te gaan.

De nadelen van een stage

De eerder opgesomde pro’s kennen natuurlijk ook een keerzijde. Is de opdrachtgever van kwade wil, dan is er hoegenaamd geen stagebeschrijving opgesteld, laat staan een stagevergoeding. Je wordt aangenomen om een tijdelijke, eenvoudige opdracht af te werken die al lang op de to-do-list stond, maar door de andere collega’s steevast genegeerd werd. Wie weet, heb je zelfs geen collega’s en word je aan je lot overgelaten. Dat je hierdoor weet dat zo’n bedrijf geen spek voor jouw bek is, moet dan zowat het enige voordeel zijn.

Dergelijke organisaties deinen er evenmin voor terug jobboards te misbruiken voor het plaatsen van ‘gratis stages’. Het gebeurt wel vaker dat ze via zo’n posting effectief werknemers aanwerven i.p.v. stagiairs… met voorbedachten rade. 

Wat zegt de wetgeving?

Ik ging grasduinen in de regelgeving van stages in België. Zoals wel meer in onze wetgeving, trof ik er evenveel uitzonderingen als regels aan. In een poging misbruiken in te dijken, schiep men anno 2002 de ‘beroepsinlevingsovereenkomst’:

• Stagevergoeding: wie ouder is dan 21 jaar, dient minstens € 751 te ontvangen voor de stage. De andere bedragen vind je op werk.belgie.be en in de tabel hieronder. Sowieso dient elke stagiair ofwel (minstens) dit bedrag te ontvangen, ofwel het wettelijk bepaalde minimumloon voor het verrichten van arbeid op die leeftijd.
• Daarenboven dient het stagebedrijf een opleidingsplan te voorzien, net als een stagebegeleider. Over de concrete invulling van het stageplan, rept de wetgeving echter geen woord. Vanaf januari 2013 zijn de organisaties verplicht deze beroepsinlevingsovereenkomsten aan te geven.

Gratis stages zijn ergo in strijd met de Belgische wetgeving.

Non-profit organisaties en onderwijsinstellingen kunnen stages aangeven als ‘vrijwilligerswerk’, maar ook daar balanceert men op een slappe koord.
Bij het doornemen van deze documenten, werd het me evenmin duidelijk welke organisaties nu concreet buiten deze verplichtingen vallen. Bij bepaalde beroepen (advocaat, revisor, architect, …) is dat bv. al het geval, maar een extensieve lijst vond ik niet terug. Ook de duur van de stage speelt een rol bij het al dan niet toekennen van een vergoeding. De stage mag dan de 60 dagen niet overschrijden. Is het dan zoveel gevraagd dat men de wetgeving verstaanbaar én duidelijk neerpent?

Weet dat je als stagiair in het leeuwendeel van de gevallen recht hebt op een vergoeding. Indien je twijfelt, kan je hulp inroepen van bijvoorbeeld een sociaal secretariaat of de RSZ dienst in de buurt.

Conclusie: loss – loss

Wie misbruik maakt van zo’n stage, komt vroeg of laat in slechte papieren te zitten. Organisaties die op die manier omgaan met (potentiële) werknemers, vergeten in mijn ogen een stelregel die goud waard is: ‘Behandel iedereen als ambassadeur van je merk’.

Elk contact kan datzelfde merk maken of kraken. Voor je het weet, gaat de bal immers aan het rollen, wat thans in ijltempo gebeurt via bijvoorbeeld social media. Streef dus ook hier naar een win-win en pluk er op termijn de vruchten van.